www.skokwolomin.fora.pl

kochański

Sygn. akt II Ca 1103/18
POSTANOWIENIE
Dnia 26 kwietnia 2019 roku
Sąd Okręgowy w Białymstoku II Wydział Cywilny Odwoławczy
w składzie:
Przewodniczący: SSO Jolanta Klimowicz-Popławska
Sędziowie: SSO Jolanta Fedorowicz
SSO Bogdan Łaszkiewicz
Protokolant: st. sekr. sądowy Monika Gąsowska
po rozpoznaniu na rozprawie
w dniu 26 kwietnia 2019 roku w B.
sprawy z powództwa Syndyka Masy Upadłości Spółdzielczej Kasy Oszczędnościowo-Kredytowej w W. w upadłości likwidacyjnej z siedzibą w W.
przeciwko T. L.
o zapłatę
na skutek apelacji pozwanego
od wyroku Sądu Rejonowego w Bielsku Podlaskim
z dnia 12 października 2018 roku, sygn. akt I C 1227/18
postanawia:
na podstawie art. 390 § 1 k.p.c. przedstawić do rozstrzygnięcia Sądowi Najwyższemu zagadnienie prawne następującej treści:
czy syndykowi masy upadłości spółdzielczej kasy oszczędnościowo – kredytowej przysługuje roszczenie wobec członków kasy o pokrycie straty bilansowej kasy wyłącznie na podstawie postanowień statutu uchwalonego w trybie art. 26 ust. 3 ustawy z dnia 5 listopada 2009 roku o spółdzielczych kasach oszczędnościowo-kredytowych (tj. Dz.U. z 2018 roku, poz. 2386), przewidującego podwyższoną odpowiedzialność członków za straty powstałe w kasie do podwójnej wysokości wpłaconych udziałów, bez podjęcia, przed ogłoszeniem upadłości kasy, przez walne zgromadzenie uchwały w sprawie sposobu pokrycia straty zgodnie z art. 38 § 1 pkt. 4 ustawy z dnia 16 września 1982 roku – Prawo spółdzielcze ( tj. Dz.U. z 2018 roku, poz. 1285)?

panjaca

Dzień dobry, czy znana jest komuś sygnatura sprawy przed SN?

marek_stejblis

Sąd Rejonowy w Wołominie nie zawiesza postępowania z uwagi na skierowanie pytania prawnego do Sądu Najwyższego

opera jw

Sygnatura zapytania do SN to Sygn. akt II Ca 1103/18.
A treść postanowienia tutaj:
[link widoczny dla zalogowanych]

Pan Michał Kajdaniuk napisał 29.05. 2019 na grupie na facebooku:

Dzisiaj w Ostrołęce w Sądzie Okręgowym oddalono pozwy syndyka !!! Było co najmniej 5 spraw na wokandzie . Podobne orzeczenia zapadają w Siedlcach , gdzie sędziowie ( nie wiem czy wszyscy ) nie uwzględniają wniosku o zawieszenie postępowania , ale orzekają na korzyść pozwanych.

Sądy nie muszą wstrzymywać spraw. Są niezależne. Wystarczy, że sędziowie znają prawo i wg niego orzekają. Zamiast dawać się zmanipulować mecenasom syndyka.
Ci sędziowie, którzy nie znali przepisów ulegli manipulacji strony syndyka.

kochański

W Sądzie Najwyższym prowadzone są, z podziałem na poszczególne Izby Sądu, następujące repertoria:
Izba Cywilna:
CSK - dla spraw przedstawionych ze skargą kasacyjną,
CNP - dla spraw przedstawionych ze skargą o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia,
CZP - dla spraw przedstawionych celem rozstrzygnięcia zagadnienia prawnego,
CZ - dla spraw przedstawionych z zażaleniem i przyjętych do rozpoznania zażalenia,
CA - dla spraw przejętych do rozpoznania apelacji,
CN - dla spraw o unieważnienie prawomocnego orzeczenia,
CO - dla pozostałych spraw.

W związku z powyższym sygn. sprawy będzie oznaczona jako CZP ( pewnie od słów CYWILNY ZAGADNIENIE PRAWNE )

W dniu dzisiejszym tj. 1 czerwca 2019r. na stronie internetowej Sądu Najwyższego : [link widoczny dla zalogowanych] widnieją dopiero sprawy z 17 maja 2019r. - najnowsza to: III CZP 39/19.

jsurehand

Sprawa została zarejestrowana w Sądzie Najwyższym, Izba Cywilna Wydział III pod sygnaturą III CZP 42/19

Grzegorz77

Witam,

Czy Sąd Najwyższy ustosunkował się do zapytania pod sygnaturą III CZP 42/19
Nigdzie w internecie nie mogę znaleźć odpowiedzi.

Proszę o informację lub link do odpowiedzi z SN.

Grzegorz77

Witam,

Jednak znalazłem. Orzeczenie poniżej.

Uwagi administratora: Forumowicz Grzegorz77 się pomylił, bo to nie jest orzeczenie SN, ale relacja w Biuletynie Izby Cywilnej SN z Uzasadnienia SO w Białymstoku do zagadnienia prawnego.
Nie ma w niej nic nowego, czego by nie było w tym uzasadnieniu. Poza przekręceniem podstawowego faktu, że o ile Sąd Okręgowy w Białymstoku przytacza uzasadnienia zarówno sądów popierających jak i oddalających roszczenie syndyka, a sam przychyla się do argumentacji tych oddalających - to autor relacjonujący tu uzasadnienie stwierdza, iż argumenty sądów oddalających są argumentami SO w Białymstoku.
Nie daj Boże jak sędziowie SN będą tak czytać jak autor tej relacji, niejaki M.M.

Tytuł dla tematu dałem poprawny

III CZP 42/19
„Czy syndykowi masy upadłości spółdzielczej kasy oszczędnościowo-kredytowej przysługuje roszczenie wobec członków kasy o pokrycie straty bilansowej kasy wyłącznie na podstawie postanowień statutu uchwalonego w trybie art. 26 ust. 3 ustawy z dnia 5 listopada 2009 roku o spółdzielczych kasach oszczędnościowo-kredytowych (jedn. tekst: Dz.U. z 2018 r., poz. 2386), przewidującego podwyższoną odpowiedzialność członków za straty powstałe w kasie do podwójnej wysokości wpłaconych udziałów, bez podjęcia, przed ogłoszeniem upadłości kasy, przez walne zgromadzenie uchwały w sprawie sposobu pokrycia straty zgodnie z art. 38 § 1 pkt 4 ustawy z dnia 16 września 1982 r. – Prawo spółdzielcze (jedn. tekst: Dz.U. z 2018 r., poz. 1285)” (postanowienie Sądu Okręgowego w Białymstoku z dnia 26 kwietnia 2019 r., II Ca 1103/18, J. Klimowicz-Popławska, J. Fedorowicz, B. Łaszkiewicz) Sąd drugiej instancji przedstawił pogląd, że powstanie straty bilansowej na podstawie postanowienia statutu przyjęte w trybie art. 26 ust. 3 ustawy o spółdzielczych kasach oszczędnościowo-kredytowych stanowi samoistną przesłankę odpowiedzialności członków kasy w podwójnej wysokości wpłaconych udziałów, również po ogłoszeniu upadłości kasy, wobec czego syndyk może na tej podstawie skutecznie domagać się od członków kasy uzupełnienia straty. Przepis ten nie wskazuje istnienia innego trybu podwyższenia odpowiedzialności członków niż zmiana lub uchwalenia statutu, wobec czego nie istnieje też konieczność podejmowania dodatkowej uchwały walnego zgromadzenia w sprawie pokrycia straty, o której mowa w art. 38 § 1 pkt 4 Prawa spółdzielczego.
Sąd Okręgowy wskazał, że z dniem ogłoszenia upadłości organy zarządzające i nadzorcze ulegają rozwiązaniu, a prawo do zarządzania majątkiem upadłego przechodzi wyłącznie na wyznaczonego przez sąd upadłościowy syndyka masy upadłości. Podkreślił także, że przepisy Prawa upadłościowego nakładają na syndyka nie tylko uprawnienie, ale i obowiązek podjęcia czynności obejmujących dochodzenie od członków spółdzielczych kasach oszczędnościowo-kredytowych roszczeń związanych z ich odpowiedzialnością za straty kasy. Wskazał również, że przyjęta interpretacja czyniąca zasadnym powództwo syndyka wobec członków kasy o zapłatę całości posiadanych i wpłaconych udziałów nie pozostaje w sprzeczności z zasadą, że członek spółdzielni nie odpowiada wobec wierzycieli spółdzielni za jej zobowiązania, ma bowiem na celu wyłączenie możliwości dochodzenia roszczeń względem konkretnych członków spółdzielni przez poszczególnych wierzycieli. Powołana regulacja nie eliminuje natomiast odpowiedzialności członków względem samej spółdzielni za powstałe straty. Przedstawione stanowisko uzasadnia także wykładnia językowa, która dopuszcza przyjęcie art. 26 ust 3 ustawy o spółdzielczych kasach oszczędnościowo-kredytowych za materialno-prawną podstawę zobowiązania do pokrycia straty bilansowej kasy, uzależniając powstanie tej odpowiedzialności jedynie od faktu wystąpienia straty bilansowej. Wskazuje również, że wymieniony przepis nie różnicuje okoliczności powstania straty, za którą członkowie kasy odpowiadają, ani nie uzależnia odpowiedzialności za stratę od innych zdarzeń i warunków, w tym dalszego funkcjonowania kasy. Sąd Okręgowy przychylił się jednak do stanowiska, że podwyższona odpowiedzialność członków kasy za jej straty bilansowe w wysokości równej podwójnej wysokości wpłaconych udziałów, wprowadzona do statutu kasy w trybie art. 26 ust. 3 ustawy o spółdzielczych kasach oszczędnościowo-kredytowych, nie ma zastosowania po ogłoszeniu upadłości kasy, jeżeli nie zostanie podjęta na podstawie art. 38 § 1 pkt. 4 Prawa spółdzielczego stosowna uchwała przez walne zgromadzenie przedstawicieli w czasie wynikającym z przepisów ustawy o rachunkowości, po zakończeniu roku obrachunkowego. Jedynie przy spełnieniu takich warunków syndykowi masy upadłości spółdzielczej kasy oszczędnościowo-kredytowej przysługuje wskazane roszczenie.
Do takiego stanowiska można dojść stosując systemową i celowościową interpretację uregulowań dotyczących istoty i celu funkcjonowania kas. Argumentuje się, że art. 26 ust. 3 ma na celu wzmocnienie stabilności finansowej kasy poprzez zaangażowanie środków jej członków i dalsze prowadzenie działalności. Osiągnięcie tego nie może zostać zrealizowane w przypadku upadłości likwidacyjnej kasy, gdyż funkcją postępowania upadłościowego jest w jak najwyższym stopniu zaspokojenie wierzycieli.
Ponadto do wyłącznej właściwości walnego zgromadzenia należy podejmowanie uchwał w sprawie podziału nadwyżki bilansowej lub sposobu pokrycia strat. O ile walne zgromadzenie nie podjęło uchwały o pokryciu straty ze środków pochodzących z wpłaconych przez członków kasy udziałów w podwójnej wysokości, o tyle zobowiązanie w tym zakresie nie powstaje i w konsekwencji wierzytelność z tego tytułu nie wchodzi do masy upadłości, co czyni omawiane żądanie syndyka o zapłatę bezzasadnym; syndyk nie ma uprawnienia do zastępowania swoją decyzją omawianej uchwały walnego zgromadzenia.
Przepis art. 26 ust. 3 ustawy o spółdzielczych kasach oszczędnościowo- kredytowych dotyczy odpowiedzialności członka kasy za straty in abstracto, a jego odpowiedzialność in concreto, która powinna być realizowana w ściśle określonym ładzie proceduralnym, nie powstaje nigdy ipso iure ani automatycznie z chwilą powstania straty bilansowej.
Ochrona praw członka kasy przemawia zatem za poddaniem tej odpowiedzialności odpowiednim procedurom korporacyjnym. Podkreśla się ponadto, że odpowiedzialność członka kasy za stratę jest konstrukcją, która wprowadza minimum gwarancji korporacyjnych dla członków kasy. Obciążenie członków kasy ciężarem straty bilansowej jest wewnętrzną decyzją większości samych członków kasy i wyraża się w autonomii woli zbiorowości ujętej w formie uchwały, której uchwalenie odbywa się z poszanowaniem określonych prawem spółdzielczym uprawnień członka kasy, a których nie uszczuplają regulacje Prawa upadłościowego.
Akcentuje się również, że pokrycie straty finansowej przez członka tej kasy nie jest instrumentem zaspokajania wierzycieli. Odpowiedzialność członka kasy za straty kasy należy do stosunków wewnętrznych (pro faro interno) między kasą a jej członkiem, a zaspokojenie wierzycieli kasy do sfery stosunków zewnętrznych (pro faro externo); członek kasy nie odpowiada wobec wierzycieli kasy za jej zobowiązania.

M.M.

jacek

badacz

To z "Zagadnienia prawne przedstawione do rozstrzygnięcia" z Biuletynu Izby Cywilnej SN nr 6 str. 26-29 na:
[link widoczny dla zalogowanych]

jacek

opera jw

opera jw

O uzasadnieniu pytania do SN (Link do:[link widoczny dla zalogowanych])

Sąd Okręgowy w Białymstoku zadający pytanie do SN w swoim Uzasadnieniu przychyla się do tych orzeczeń szeregu sądów powszechnych - które uznały roszczenie syndyka za bezzasadne, gdyż "podwyższona odpowiedzialność członków kasy za jej straty bilansowe w wysokości równej podwójnej wysokości wpłaconych udziałów, wprowadzona do statutu kasy w trybie art. 26 ust. 3 u. skok, nie ma zastosowania po ogłoszeniu upadłości kasy, o ile nie zostanie podjęta na podstawie art. 38 § 1 pkt. 4 pr. spół. stosowana uchwała przez walne zgromadzenie przedstawicieli w czasie wynikającym z przepisów ustawy o rachunkowości, po zakończeniu roku obrachunkowego."

Stwierdza także, iż "ustawodawca przyznał syndykowi uprawnienie do żądania niewpłaconej części udziału, to nie wyposażył go w uprawnienie do żądania kwoty z tytułu podwójnej wartości wpłaconych udziałów. Wobec powyższego działania syndyka polegające na żądaniu od członków kasy przedmiotowej zapłaty, w sytuacji braku stosownej uchwały walnego zgromadzenia, wykraczają poza jego uprawnienia, a roszczenie formułowane przez syndyka pozostaje bezzasadne."

Przytacza także liczne argumenty z publikacji dra hab. Rafała Adamusa z których wynika, iż syndyk nie ma żadnych prawnych podstaw do swojego roszczenia.

========

SO w Białymstoku w swoim uzasadnieniu przytoczył, iż część sądów – uznających, „iż powstanie straty bilansowej w oparciu o postanowienia statutu przyjęte w trybie art. 26 ust. 3 u. skok (w realiach niniejszej sprawy § 59 ust. 5 statutu (...)) stanowi samoistną przesłankę odpowiedzialności członków kasy w podwójnej wysokości wpłaconych udziałów, również po ogłoszeniu upadłości kasy” - stwierdzało:

Z kolei przepisy prawa upadłościowego (art. 331 w zw. z art. 173 i i art. 144 p.u.) nakładają na syndyka nie tylko uprawnienie, ale i obowiązek podjęcia czynności obejmujących dochodzenie od członków (...) roszczeń związanych z ich odpowiedzialnością za straty kasy.

Sprawdziłem te artykuły p.u. Nic w nich nie ma, że syndyk ma uprawnienie związane z pokrywaniem strat kasy.
Owe sądy zatem przepisały to, co adwokaci syndyka napisali w swoich pismach, bez sprawdzania, czy to prawda. Przy tym wykazując się nieznajomością tych przepisów.
A jeśli odpowiedzialność członków za straty realizowaną wg ustaw tylko poprzez fundusze własne Kas potraktowały jako wierzytelność (roszczenia) istniejącą poza funduszami to:
1) Przecież nie istnieje odpowiedzialność inna członków jak tylko poprzez fundusze kasy
2) Jakich roszczeń za straty? Z wymienionych artykułów p.u. nie wynikają żadne roszczenia za straty. Mowa w nich jest jedynie o uprawnieniach syndyka do masy upadłości i wierzytelności upadłego.

Masy upadłości nie tworzy stwierdzenie, że "odpowiedzialność członków za straty powstałe w kasie jest równa podwójnej wysokości wpłaconych udziałów," czyli nie tworzy jej treść § 59 ust. 5 Statutu.
Nie tylko z tego względu, że sam zapis o odpowiedzialności nie staje się majątkiem. Ani też wierzytelnością istniejącą.
Jest jeszcze wiele innych przyczyn.

Poza tym mowa tu o zapisie w statucie. Podczas gdy "sędziowie w sprawowaniu swojego urzędu są niezawiśli i podlegają tylko Konstytucji oraz ustawom." (art.178 ust.1 Konstytucji).
A zatem uchwałom zatwierdzonym przez polski parlament i podpisanym przez Prezydenta RP. A statut nie spełnia tych norm.
Sąd, zatem powinien opierać się na ustawach i Konstytucji RP i odrzucić zapis § 59 ust. 5 Statutu także, dlatego, że jest niezgodny z Konstytucją. Bowiem statut nie może samodzielnie narzucać odpowiedzialności członkom (skoro nie istnieje ona w ustawie; zaś wg art. 31. 3 Konstytucji ustawa nie może dawać takiego upoważnienia dla statutów) i takie działanie statusodawcy jest niezgodne z Konstytucją.
( Zaś art. 64. 3 mówi: "Własność może być ograniczona tylko w drodze ustawy…")
Ale czy ustawa dała takie upoważnienie? Nie, bowiem należy przyjąć założenie, że ustawodawca działa racjonalnie i zgodnie z Konstytucją, a w związku z tym traktować art. 26 ust. 3 tylko jako wyznaczenie ograniczenia dla odpowiedzialności członków Kas, czyli że nie może ono przekroczyć określonego poziomu, i tak jest w istocie w związku z art. 24 ust. 2 pkt UoSKOK.
Art. 26 ust. 3 UoSKOK został wprowadzony do ustawy jednocześnie z art. 24 ust. 2 pkt 5. Jako zabezpieczenie członków przed nadmiernym wzrostem ogólnej odpowiedzialności członków w związku z możliwością powołania dodatkowego funduszu wg art. 24 ust. 2 pkt 5. W art. 26 ust. 3 ustawodawca zabezpieczył członków tak, aby ich odpowiedzialność za straty nie przekroczyła wartości wpłaconych udziałów.
Należy przy tym podkreślić, że odpowiedzialność członków może być realizowana tylko poprzez fundusze własne kasy, do których też zalicza się fundusz zasobowy, który jako majątek kasy w przypadku jej likwidacji wg ustawy musi być rozdysponowany pomiędzy członkami. A zatem członkowie ponoszą odpowiedzialność wszystkimi funduszami kasy.
Zatem nie można inaczej odczytywać art. 26 ust. 3.Także z tego powodu, że nie można go traktować (ani tym bardziej § 59 ust. 5 Statutu) jako wyznaczenia określonej daniny członka dla kasy.

"W ocenie TK elementy stosunku daninowego powinny być precyzyjnie określone w ustawie. (Wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 27 listopada 2007 r., sygn. SK 39/06, OTK ZU nr 10/A/2007 poz. 127) Niemożliwe jest stanowienie przez prawodawcę przepisów niejasnych i wieloznacznych, niepozwalających jednostce na przewidzenie konsekwencji podatkowych podejmowanych przez niego czynności. (Wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 22 maja 2002 r., sygn. K 6/02, OTK ZU nr 3/A/2002 poz. 33.)

Ze względu na specyfikę prawa podatkowego niemożliwe jest takie formułowanie przepisów, które pozwala organom stosującym prawo na nadmierną swobodę przy ustalaniu ich zakresu podmiotowego i przedmiotowego, a podatnikom stwarzać niepewność co do ciążących na nich obowiązków. Ustawodawca powinien mieć na uwadze, by stanowione przez niego przepisy prawa podatkowego, w tym w szczególności ograniczające konstytucyjne wolności lub prawa były sformułowane w sposób pozwalający jednoznacznie ustalić, kto i w jakiej sytuacji podlega ograniczeniom."

[link widoczny dla zalogowanych]

Vergus

Sprawa ma być podobno rozpatrywana na przełomie roku (grudzień - styczeń) .

jsurehand

Dobra wiadomość na portalu Sądu Najwyższego (Sąd Najwyższy -> Aktualności -> Komunikaty o sprawach):

W dniu 12 grudnia br. Sąd Najwyższy po rozpoznaniu w Izbie Cywilnej zagadnienia prawnego w sprawie o sygn. III CZP 42/19, podjął uchwałę następującej treści:

Syndykowi masy upadłości spółdzielczej kasy oszczędnościowo-kredytowej nie przysługuje roszczenie wobec członków kasy o pokrycie straty bilansowej kasy w oparciu o postanowienia statutu przyjęte na podstawie art. 26 ust. 3 ustawy z dnia 5 listopada 2009 r. o spółdzielczych kasach oszczędnościowo - kredytowych (jedn. tekst: Dz.U. z 2018 r., poz. 2386 ze zm.), wprowadzające podwyższoną odpowiedzialność członków za straty powstałe w kasie do podwójnej wysokości wpłaconych udziałów, jeżeli przed ogłoszeniem upadłości kasy, walne zgromadzenie (zebranie przedstawicieli) nie podjęło uchwały o pokryciu w ten sposób straty (art. 38 § 1 pkt 4 ustawy z dnia 16 września 1982 r. - Prawo spółdzielcze, jedn. tekst: Dz. U. z 2018 r., poz. 1285 ze zm.).